Jeff Koons onthult eigen kunstwerk in De Nieuwe Kerk

Op donderdag 15 februari bezocht Jeff Koons als eerste de tentoonstelling van zijn Gazing Ball (Perugino Madonna and Child with Four Saints), het zevende Meesterwerk in De Nieuwe Kerk Amsterdam.

Het is een primeur voor Nederland: nog nooit was een schilderij uit Koons’ Gazing Ball-serie in ons land te zien. Het kunstwerk is een wonderbaarlijke combinatie van een met de hand opnieuw geschilderde versie van Madonna en kind met vier heiligen (1500–01), een altaarstuk van de Italiaanse renaissanceschilder Perugino, en een gladde kobaltblauwe glazen bol.

Koons brengt het ruim vijfhonderd jaar oude meesterwerk met geavanceerde digitale beeldverwerking en kleuranalyses naar de 21ste eeuw. De simpele toevoeging van de gazing ball maakte Koons het tweedimensionale schilderij multidimensionaal. Het publiek kan er nu een totaal nieuwe verbinding mee aangaan. Kijkers zien zichzelf, weerspiegeld in de bol, kijkend naar een religieus schilderij. Ze gaan op in het kunstwerk. De omgeving maakt ook deel uit van het werk, want het staat precies waar de altaarstukken stonden. Bijzonder detail is dat Sint Catharina, afgebeeld in het werk, ooit beschermheilige van De Nieuwe Kerk was.

Koons werkt nog altijd verder aan zijn Gazing Ball Paintings, waarbij hij steeds aan een meesterwerk uit de schilderkunst zo’n blauwe glazen bol toevoegt. De serie telt inmiddels tientallen werken.

Persoonlijke tour met artist’s talk
Koons sprak zelf de audiotourtekst over zijn werk in, zodat bezoekers een zeldzame persoonlijke introductie van hem krijgen. Niet alleen in gesproken woord, maar ook in muziek: Stairway to Heaven van zijn favoriete band Led Zeppelin komt voorbij.

Twee lezingen, vier orgelconcerten
Huisorganisten Henk Verhoef en Bernard Winsemius halen op vier zondagen de renaissance naar het heden met stukken van componisten als Gabrieli, Frescobaldi, Sweelinck, Scheidemann, De Grigny. 25 februari, 11 en 5 maart en 8 april om 14 uur.

Lezingen worden gegeven door gastconservator Gijs van Tuijl (The making of het Meesterwerk, zaterdag 24 februari, 14 uur) en schrijver en kunstcriticus Hans den Hartog Jager (Jeff Koons’ Gazing Balls, zaterdag 31 maart, 14 uur).

Het kunstwerk
De spiegelende bol, die op een geschilderde aluminium plaat aan de voorkant aan het schilderij is bevestigd, reflecteert de beschouwers in hun omgeving. Zij worden daardoor letterlijk in het kunstwerk opgenomen. De omgeving, het hier en nu wordt deel van het werk, een nieuwe, steeds veranderende optische én spirituele eenheid. Zo geeft de gazing ball het oude schilderij oneindig veel nieuwe dimensies. Jeff Koons bedacht dit nieuwe kunstwerk na analyse op microniveau van de door Perugino gebruikte kleuren. Koons en zijn assistenten schilderden het minutieus na met duizenden verschillende handgemengde kleuren. Het oog van Perugino, het oog van Koons en het oog van de kijker komen samen in dit nieuwe driedimensionale meesterwerk.

Het is in wezen een dubbel meesterwerk, omdat het originele doek van Perugino ook als meesterwerk geldt. De uit Umbrië afkomstige Perugino had tijdens de renaissance een grote groep beroemde navolgers. Zo was hij de leermeester van Rafaël en kreeg hij talloze opdrachten in Florence en vele andere Italiaanse steden.

De zevende editie Meesterwerk is te zien van 17 februari t/m 8 april 2018.