Alles voor het wingewest  | Everything to make a profit

04

Monsterkaart met imitatiebatik      

De Nederlandse handel in imitatiebatiks – in Indonesië batik Belanda (Nederlandse batiks) genoemd – bloeit medio 19de eeuw. Op dit soort monsterkaarten wordt aangegeven welke patronen populair zijn. Ondanks de matige kwaliteit worden de batikdoeken in grote hoeveelheden naar Indonesië verscheept. Indonesische batikondernemers hebben te lijden onder de concurrentie van deze Nederlandse imitatiebatiks.   

De handel en het monopolie op invoer en uitvoer van en naar de koloniën ligt in handen van de Nederlandsche Handel-Maatschappij (NHM). Die is in 1824 opgericht door koning-koopman Willem I om de Nederlandse handelspositie te verstevigen. Naar Indonesië wordt katoen verscheept, de schepen keren terug met Indonesische producten.       

Sample card with imitation batik  

The Dutch trade in imitation batiks – called batik Belanda (Dutch batiks) in Indonesia – flourished in the mid-19th century. Sample cards like these were used to show which patterns were popular. Despite their mediocre quality, the batik cloths were shipped in large amounts to Indonesia. Indonesian batik entrepreneurs suffered under the competition from these Dutch imitation batiks.  

The trade and the monopoly on importing and exporting to and from the colonies fell to the trading company called the Nederlandsche Handel-Maatschappij (NHM). This was founded in 1824 by the merchant king Willem I for the purpose of strengthening Dutch trade prospects. Cotton was shipped to Indonesia and the ships returned laden with Indonesian products.    

05

Metalen kuipjes voor opium  

Deze volledig afgesloten ‘staatsverpakkingen’ voor opium zijn gemaakt in de staatsfabriek in Batavia (nu Jakarta).     

Al vanaf de 17de eeuw heeft Nederland het alleenrecht op de invoer van opium in Indonesië. Eind 19de eeuw wordt dat staatsmonopolie uitgebreid. In 1904 opent een grote staatsfabriek en komen er officiële opiumverkooppunten. Zo beschikt de staat over alle facetten van de buitengewoon lucratieve opiumhandel: invoer, bereiding en distributie.     

Ondanks de nadelen van opiumverslaving, blijft de handel bestaan. Planters binden zo contractarbeiders aan zich. Door opium te gebruiken, ontsnappen zij voor even aan hun harde bestaan én moeten ze blijven werken om hun verslaving te kunnen betalen.      

Metal containers for opium  

This securely sealed ‘state packaging’ for opium was made in the government factory in Batavia (today’s Jakarta).    

The Netherlands had already had the monopoly on importing opium in Indonesia since the 17th century. In the late 19th century, the state monopoly was expanded. In 1904, a large state factory opened and official opium sales outlets were introduced. This meant that the state controlled all facets of the extremely lucrative opium trade: the importation, preparation and distribution.     

Despite the drawbacks of opium addiction, the trade continued. Planters exploited it to subject the indentured workers to them. Using opium allowed the workers to briefly escape their difficult existence, while also forcing them to keep working to pay for their addiction.    

05

Tabak     

Jacob Nienhuys – de eerste tabaksplanter en grondlegger van de tabakscultuur op Sumatra – krijgt dit herinneringsalbum bij het 25-jarig bestaan van zijn Deli Maatschappij. De plantage blijkt een goudmijn: de verkoopwaarde van Sumatraanse tabak stijgt in vijftien jaar van 4.000 naar 10 miljoen gulden. Nog eens twintig jaar later is die 38 miljoen gulden waard.      

Achter dit ‘succesverhaal’ gaat de uitbuiting van duizenden contractarbeiders uit Malakka schuil. Gedwongen en onder erbarmelijke omstandigheden werken zij twaalf uur per dag en hebben ze maar twee dagen per maand vrij. Hun loon ontvangen zij vaak in een munteenheid van de onderneming, die ze alleen in de ondernemingswinkel kunnen uitgeven. Dit maakt de contractarbeiders nog afhankelijker van het bedrijf. Ook mogen zij zonder vergunning de plantage niet verlaten.      

Om op de afgelegen plantages de onrust de kop in te drukken, wordt in 1880 de zogeheten poenale sanctie ingevoerd: een lijf- of gevangenisstraf wegens ‘contractbreuk’, bijvoorbeeld in geval van weglopen of werkweigering.       

Tobacco   

Jacob Nienhuys – the first tobacco planter and initiator of tobacco cultivation on Sumatra – received this commemorative album for the 25th anniversary of his company called Deli Maatschappij. The plantation turned out to be a goldmine: the sales value of Sumatran tobacco rose in 15 years’ time from 4,000 guilders to 10 million guilders. Another 20 years later it was worth 38 million guilders.     

This ‘success story’ masked the exploitation of thousands of indentured workers from the Malay Peninsula. They were forced to work under dreadful conditions, labouring for twelve hours a day, with only two days a month off. The indentured workers often received their wages in company currency, which they could only spend in the company store, making them even more dependent. They were also forbidden from leaving the plantation without a permit.     

In order to stamp out unrest in distant plantations, in 1880 the ‘poenale sanctie’ (penal sanction) was introduced: corporal punishment or a prison sentence for ‘breach of contract’, for instance when an indentured worker fled or refused to work.    

07

Tin    

Achter tinmagnaat John Loudon zijn twee Chinese contractarbeiders te zien. Het beeld laat onbedoeld zien hoe het was: zij leveren de vaak loodzware arbeid voor het gewin van de Nederlandse ondernemers.      

Als vanaf 1850 dankzij een nieuwe mijnwet ook particuliere ondernemers delfstoffen kunnen winnen, ontdekt een expeditie – waar Loudon deel van uitmaakt – tin op het eiland Billiton. De Billiton Maatschappij begint er een zeer winstgevende exploitatie.      

Tin   

Standing behind tin magnate John Loudon are two Chinese indentured workers. This image reflects the situation: they often provided the heavy labour that Dutch entrepreneurs profited from.     

When private entrepreneurs were also allowed to mine raw materials after a new mining law was passed in 1850, an expedition that included Loudon discovered tin on the island of Billiton. A company called Billiton Maatschappij began its very profitable exploitation.     

10

Hongerloon en onrecht  

Hongerloon en onrecht     
De romans Koelie en Rubber schrijft Madelon Székely-Lulofs als aanklacht tegen de verschrikkingen op de plantages van Sumatra. Voor deze enorme landbouwondernemingen worden mensen uit China, Java en India geronseld om er tijdelijk ‘met een contract’ te komen werken. Hen wacht een loodzwaar leven, een hongerloon en een strak regime tegen werkweigeraars. Contractarbeiders protesteren of deserteren, het is echter onmogelijk voor ze om hun recht te halen.      

Starvation wages and injustice    

Madelon Székely-Lulofs wrote the novels Koelie and Rubber as a protest against the horrible circumstances on Sumatra’s plantations. Workers from China, Java and India were recruited to work temporarily at these huge agricultural enterprises ‘under contract’. They were subjected to a very harsh life, starvation wages and a strict regime to deal with anyone refusing to work. Indentured workers protested or deserted, but found it impossible to obtain their rights.