141218 Bill Viola’s Tristan’s Ascension en Fire Woman zetten serie Meesterwerk in De Nieuwe Kerk eigentijds voort
De serie Meesterwerk in De Nieuwe Kerk Amsterdam wordt vanaf 28 februari 2015 voortgezet met twee installaties van videokunstenaar Bill Viola, Tristan’s Ascension (The Sound of a Mountain Under a Waterfall) en Fire Woman. Met deze werken krijgt de serie na De Heilige Familie van Rembrandt (2011), Andy Warhols The Last Supper (pink) (2012) en Francis Bacons triptiek In Memory of George Dyer (2014) een zeer eigentijds, spiritueel vervolg.
De installaties
Bill Viola maakte beide installaties in 2005, bij een uitvoering van Richard Wagners opera Tristan und Isolde, in een samenwerking met regisseur Peter Sellars en dirigent Esa-Pekka Salonen. De opera is een tragische liefdesgeschiedenis van twee mensen die voor elkaar zijn bestemd, maar elkaar niet zullen toebehoren. Viola verbeeldde in aparte video-installaties scènes uit de opera.
Tristan’s Ascension (The Sound of a Mountain Under a Waterfall)toont een man liggend op een plaat, schijnbaar dood. Heel kleine druppels vallen omhoog. Langzaam vormen ze een dramatische opwaartse waterval. De man komt in beweging door de kracht van het water en stijgt op, hemelwaarts lijkt het. Tenslotte verdwijnt het water en zien we nog slechts de lege plaat.
Fire Woman laat het mysterieuze silhouet zien van een vrouw, staand voor een vlammenzee. We krijgen haar weerspiegeling in beeld in het oppervlak van water en vuur op de achtergrond. Ze beweegt naar het water, valt als het ware in haar eigen weerspiegeling en verdwijnt onder de oppervlakte. Het hele beeld vervaagt tot een blauwe, donkere gloed.
De installaties worden na elkaar op een zeer hoog hightech LED-scherm vertoond in De Nieuwe Kerk, met het van Viola bekende geluid: soms stil omgevingsgeluid, soms luid en intens, zoals de razende vlammenzee van Fire Woman of het omhoog stortende water in Tristan’s Ascension.
De kunstenaar
‘De grootste kracht van mensen zit hem erin dat we ideeën en dromen met ons meedragen, en die moeten eruit.’
Bill Viola (1951) geldt internationaal als een van de belangrijkste kunstenaars van deze tijd. Hij heeft een essentiële rol gespeeld in de doorbraak van video als kunst en de technologische mogelijkheden en inhoudelijke zeggingskracht ervan enorm vergroot. Viola maakt al veertig jaar videotapes en video-installaties met geluidslandschappen. Zijn video-installaties – die een totaalomgeving scheppen, de kijker onderdompelen in beeld en geluid – bevatten state-of-the-art-technologie en onderscheiden zich door hun precisie en directe eenvoud. Ze worden getoond in musea en galeries over de hele wereld en zijn te vinden in vele topcollecties. Zijn enkelspoor-videotapes zijn vaak op televisie en in bioscopen vertoond. Viola onderzoekt met video de vormen van zintuiglijke waarneming als middel tot zelfkennis. Zijn werk is gericht op universele menselijke ervaringen – geboorte, dood, ontwikkeling van het bewustzijn – en heeft wortels in zowel oosterse als westerse geestelijke tradities, zoals zenboeddhisme, islamitisch soefisme en christelijk mysticisme. Zijn video’s spreken een breed publiek aan, vanuit de innerlijke taal van subjectieve gedachten en collectieve herinneringen.
De serie
In 2011 startte De Nieuwe Kerk met de serie Meesterwerk, waarbij jaarlijks een meesterwerk met een religieuze en/of spirituele lading uit een museale of particuliere collectie wordt getoond. Gijs van Tuijl, oud-directeur van het Stedelijk Museum, is gastconservator van de serie. Het geëxposeerde werk kan met alle religies of levensbeschouwingen te maken hebben. Steeds gaat het om een belangrijk werk dat vraagt om contemplatie en introspectie, dat schittert in de gotische ruimte van de kerk en dat uitnodigt tot het maken van een ‘pelgrimstocht’. Het komende Meesterwerk is te zien van zaterdag 28 februari tot en met vrijdag 10 april 2015 in De Nieuwe Kerk Amsterdam. Stichting AMMODO maakt de serie mogelijk.