Geschiedenis
Het van oorsprong middeleeuwse gebouw is gewijd in 1409. In de ruim zeshonderd jaar stedelijke en nationale geschiedenis van de kerk waren er hoofdrollen voor koningen en koninginnen, de kruisridder en de VOC-koopman die er begraven zijn, schrijvers en vrijgevochten stedelingen. Met middeleeuwse geheimen, koninklijke tradities, katholieke devotie en Beeldenstorm.
De ‘Nieuwe‘ Kerk?
De naam Nieuwe Kerk klinkt vreemd voor een gebouw uit de vijftiende eeuw. Hij diende in de volksmond ter onderscheiding van de dertiende-eeuwse ‘Oude Kerk’. De stad breidde zich snel uit en die kerk aan de ‘oude zijde’ van het Damrak kon de groeiende stroom kerkgangers niet meer aan. De bouw van een tweede parochiekerk aan de ‘nieuwe zijde’ werd een noodzaak. Een voorname burger, Willem Eggert, schonk zijn boomgaard als bouwgrond. In 1408 kreeg het nieuwe godshuis bisschoppelijke goedkeuring en een jaar later werd zij gewijd aan de Heilige Catharina.
De Nieuwe Kerk ontmoetingsplaats
De Nieuwe Kerk was eeuwenlang een multifunctioneel gebouw. Niet alleen godshuis en begraafplaats, tijdelijk kon de kerk fungeren als beurs, stadsmuziekzaal waarin wandelconcerten werden gegeven of aula waar prijs- en diploma-uitreikingen plaatsvonden. De Nieuwe Kerk bood voor al die gelegenheden een grote, representatieve ruimte in het hart van de stad.
Nieuw, fraai interieur
Tot driemaal toe viel de kerk ten prooi aan een felle brand. In de winter van 1645 werd zij het zwaarst getroffen; het dak verdween in de vlammenzee en het gebouw bood de aanblik van een ruïne. De Amsterdammers sloegen de handen ineen om de kerk te restaureren en verfraaien. Hoogtepunten in het nieuwe interieur werden:
- de indrukwekkende preekstoel
- het orgel, nu het grootste historische orgel van Nederland
- het koperen koorhek, een waar meesterstuk
- rijk gedecoreerde grafmonumenten, zoals dat van admiraal Michiel de Ruyter
Voor meer over het interieur van De Nieuwe Kerk: klik hier.
Twintigste eeuw
De Nieuwe Kerk was halverwege de twintigste eeuw behoorlijk vervallen. Ze onderging van 1959 tot 1980 de grootste restauratie uit haar geschiedenis. De eigenaar van het gebouw, de Hervormde Gemeente, kon de kosten voor onderhoud en beheer niet langer dragen. Daarom werd in 1979 de Nationale Stichting De Nieuwe Kerk opgericht. Deze ging tentoonstellingen en culturele evenementen organiseren. Opnieuw vervult De Nieuwe Kerk in het stadsleven de rol van ontmoetingscentrum. Bij tentoonstellingen, nationale bijeenkomsten en culturele evenementen.
Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima
Op 2 februari 2002 was De Nieuwe Kerk het toneel van de kerkelijke huwelijksinzegening van de Prins van Oranje Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta. Miljoenen televisiekijkers in binnen- en buitenland volgden deze sprookjesachtige gebeurtenis. Op 30 april 2013 werd Willem-Alexander officieel ingehuldigd als koning.
Voor een korte chronologie van De Nieuwe Kerk: klik hier.