Ontdek De Nieuwe Kerk

Persbericht
29 augustus 2024

Restauratieproject Nieuwe Kerk vanaf zaterdag eenmalig onderdeel van publiekstentoonstelling over geschiedenis monument

Publiek kan meekijken tijdens uniek archeologisch project aan de Dam

Terwijl er ingrijpende werkzaamheden plaatsvinden om de acht metershoge zuilen van het ‘middenschip’ hun noodzakelijke herfundering te geven, opent De Nieuwe Kerk de deuren voor de tentoonstelling Ontdek De Nieuwe Kerk. Aanstaande zaterdag is de eerste dag. Als in een autobiografie vertelt De Nieuwe Kerk (1408) over haar veelbewogen bestaan. Over beroemde maar ook kleine verhalen uit de grote geschiedenis van het 600 jaar oude monument aan de Dam. Verteld aan de hand van objecten, interieur, kunst en het restauratieproject, inclusief het archeologisch onderzoek. Samen vertellen ze het unieke verhaal.

De Nieuwe Kerk is een nationaal monument. Het is heel bijzonder dat het publiek bij zo’n groot restauratieproject kan meekijken. Een twee meter hoge loopbrug boven de open kerkvloer is hier speciaal voor gebouwd. Een spannende duik in een rijke historie.

Alle fasen van het onderhoudsproject zijn te volgen vanaf de brug. Kijk mee hoe de stadsarcheologen van de Gemeente Amsterdam te werk gaan. Zij onderzoeken de bouwplaats (een archeologisch beschermde zone) voordat het team van de aannemer aan de slag gaat. Eerder deden de archeologen al onderzoek om te inventariseren hoeveel archeologische resten zich hier bevinden. Dat er toen voornamelijk stoffelijke resten zijn gevonden verwondert niet, want sinds de oprichting van de kerk werden er mensen begraven, tot 1866. De meeste graven in de kerk zijn in de vorige eeuw al geruimd vanwege eerdere restauratiewerkzaamheden, maar dat geldt dus niet voor alle graven.

Archeologisch onderzoek

Een noodzakelijke herfunderingsoperatie als deze kan niet uitgevoerd worden zonder de vloer open te maken. Er moet anderhalve meter diep gegraven worden om de zuilen te voorzien van hun nieuwe fundering. Een gespecialiseerd team van archeologen gaat hiervoor zorgvuldig te werk. Een team van fysisch antropologen doet weer vervolgonderzoek. Samen komen we meer te weten over de geschiedenis en over hoe achttiende- en negentiende-eeuwse Amsterdammers leefden. Binnen deze educatieve context biedt de kerk bij hoge uitzondering toegang aan bezoekers om dit mee te maken.

Evenals tijdens het archeologisch vooronderzoek dat in mei 2023 plaatsvond, worden de begraven individuen uitgebreid gedocumenteerd door de archeologen en geborgen voor fysisch antropologisch onderzoek. Stoffelijke resten worden alleen geborgen als ze ook daadwerkelijk worden ‘geraakt’ door de bouw. Alle resten die worden onderzocht, worden na het onderzoek herbegraven.

Vondsten tentoongesteld
Een kleine selectie archeologische vondsten wordt tentoongesteld in het ‘hoogkoor’ van de kerk, zoals handvatten met doodskoppen, kopspijkers met initialen en speciale grafgiften. Daar wordt ook een speciale ‘archeologie-hotspot’ ingericht met meer informatie over de archeologische werkzaamheden. Hier kunnen bezoekers onder begeleiding van specialisten ook zelf archeologische vondsten hanteren. Dit kan op woensdag- en zondagmiddagen. Meer info op nieuwekerk.nl.

Ontdek De Nieuwe Kerk

Het nationale monument aan de Dam speelt de hoofdrol in de tentoonstelling Ontdek De Nieuwe Kerk. Waarin 600 jaar geschiedenis aan de hand van bekende en onbekende verhalen wordt verteld en verbeeld. Over middeleeuwse geheimen, koninklijke tradities, katholieke devotie en protestantse soberheid, zeevaarders, schrijvers, maar ook over de spectaculaire architectuur van de kerk en de Amsterdammers die het gebouw al eeuwen bezoeken. Hoogtepunt is de speciaal gebouwde loopbrug die toegang geeft tot de bouwplaats waarin zich ook de archeologische zone bevindt. Vanaf daar kan het publiek ook enkele prestigestukken van de kerk bekijken, hoewel een aantal stukken vanwege de restauratie is ingepakt. Denk aan de rijkversierde preekstoel van Albert Jansz. Vinckenbrinck (ca. 1605-1664), het bekende orgel met schilderingen van Jan Gerritsz. van Bronckhorst (1603-1661) en enkele glas-in-loodramen. In de ‘kooromgang’ maakt de bezoeker een reis door de tijd langs graven, kapellen en kleurrijke muurschilderingen die zijn overgebleven uit de katholieke tijd. Een gratis audiotour is beschikbaar via een app: een uitgebreide tour langs enkele hoogtepunten in de kerk.

Spelletjesparcours voor kinderen
Voor kinderen is er een speciaal spelletjesparcours. Van typisch oudhollandse spelletjes als sjoelen, zakjes werpen of het klassieke gatenkaasspel. Ook kan er Twister gespeeld worden en dagen we je uit om de hoogste toren van blokken te bouwen. Want van oudsher is de kerk ook een plek waar veel werd gespeeld. Een traditie die tijdens deze tentoonstelling wordt voortgezet. Aan de kassa worden bijbehorende stempelkaarten uitgedeeld. Bij elk volbracht spel mag een stempel worden gezet. Een volle stempelkaart levert een kleine verrassing na afloop van het bezoek.

Activiteiten

Tijdens Ontdek De Nieuwe Kerk zijn er verschillende activiteiten. Zo wordt er iedere maand een gratis rondleiding georganiseerd. Ook zijn er diverse lezingen, zoals over de architectuur van de kerk en archeologie. En tijdens Open Monumentendag (14 – 15 september) dit jaar vormt een bezoek aan De Nieuwe Kerk een van de hoogtepunten van het programma. Meer informatie via nieuwekerk.nl.

Ontdek De Nieuwe Kerk is vanaf zaterdag 31 augustus (wo t/m zo, 11 – 18 uur) te zien. De archeologen en de aannemers zijn alleen op doordeweekse dagen aan het werk. Het is de verwachting dat de werkzaamheden in december klaar zijn. Daarna zal de presentatie in uitgebreidere vorm nog te zien blijven, tot en met 6 april 2025. Tickets via nieuwekerk.nl.

De herfundering wordt mede mogelijk gemaakt dankzij de genereuze bijdragen van de VriendenLoterij, overheden, Stichting Drs. Cor van Zadelhoff Fonds, TBI Fundatie, Stichting Diorapthe, Stichting Bijstand Restauratiekosten Monumenten Protestantse Gemeente te Amsterdam, Het Cultuurfonds, Stichting Zabawas, BPD Cultuurfonds, Meindersma-Sybenga Stichting, Stichting Gansoord, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, 1nergiek, ‘t Nieuwe Kafe, Stichting Vrienden van De Nieuwe Kerk, Grote Vrienden en anonieme donateurs en steungevers.

Noot voor de redactie, niet voor publicatie

Beeldmateriaal en een uitgebreid achtergrondverhaal over de tentoonstelling zijn hieronder te downloaden. Beeldmateriaal is uitsluitend rechtenvrij te gebruiken in artikelen over deze tentoonstelling. Vermelding van de credits/fotograaf is verplicht.

Extra informatie
Download hier het achtergrondverhaal.
Download hier het vorige persbericht (1 augustus).

Beeldmateriaal
Download hier beelden van de opening van Ontdek De Nieuwe Kerk.
Download hier beelden van de voorbereidingen voor Ontdek De Nieuwe Kerk.
Download hier beelden van het voorbereidend onderzoek aan de zuilen.

Contact De Nieuwe Kerk Amsterdam
Afdeling Pers & Marketingcommunicatie
Madeline van Vliet, Stella Küçüksen en Fleur Vroegindewey
020 626 81 68 | pressoffice@nieuwekerk.nl 
www.nieuwekerk.nl/pers